Ο Καμίλο και ο Άγγελος εναντίον της Πάτυ και όλου του κόσμου
Είναι Κυριακή, την ίδια ημέρα που η Πάτυ και ένα περίπλοκο σύστημα δημοσίων σχέσεων προσκαλούσε 10.000 παιδιά και γονείς, μικροαστούς και σελέμπριτις, στο Γήπεδο του Τάε Κβον Ντο σε μια θριαμβευτική αποδοχή της συγκαλυμμένης παιδικής πορνογραφίας. Εγώ γυρνάω το κεφάλι μου προς τις πάνω θέσεις του ιδρύματος Κακογιάννη, ψάχνω μέσα στο σκοτάδι του θεάτρου να δω πως αντιδρούν οι 10 μαθητές-τριες από το Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο που έχω φέρει να δουν την παράσταση της ομάδας «Κι όμως κινείται», ( ομολογώ με ανησυχία, είναι τώρα αυτή παράσταση για παιδιά; με καβαλιστικά σύμβολα στον τίτλο, έναν μαυριδερό οστεοφύλακα με πάνες και περιλαίμιο παπά για πρωταγωνιστή, με ανησυχητικές κινήσεις στους γοφούς και υπόνοιες ότι στον παράδεισο είναι βαρετά). Ακούω τα γέλια τους, γιατί γελάνε; κατάλαβαν το αστείο του Καμίλο για τους μετανάστες στην κόλαση;
Ψάχνω την Μικαέλα, προχτές στο διάλειμμα βγήκε στην αυλή και έτρεχε χορεύοντας με ανοιχτά τα χέρια προς την βροχή που έπεφτε, μόλις χτύπησε το κουδούνι ξαναμπήκε στην τάξη για να κάνει μάθημα σύγχρονου χορού και εγώ αναρωτιόμουν τι μπορώ να της διδάξω, παρά μονάχα πως να απαιτεί και να βρίσκει Νόημα στον χορό.
Σκεφτόμενος ότι οι κύριες προσλαμβάνουσες εικόνες χορού που έχουν τα περισσότερα παιδιά σας, είναι ο σεξισμός των βιντεοκλίπ και η σωματομετρική πειθαρχία των σχολών μπαλέτου, τα έφερα να δουν την παράσταση « IL paRЯaiso 2 / Κακές Παρέες »
Ενάντια σε όλα αυτά είχε να παλέψει η παράσταση, αλλά τελικά οι αντίπαλοι της ήταν περισσότεροι.
- Ο πρώτος αντίπαλός της ήταν φυσικά η εικονολατρική ακινησία των Τηλεοπτικών Χορογραφιών 32 Ιντσών, εκεί όπου το παιδικό σώμα σπαράζει για να χωρέσει και να ρουφήξει το μάτι του θεατή με απομιμήσεις κινήσεων που δεν έχει βιώσει ακόμα. Απέναντι τους, στάθηκαν ο Καμίλο μαζί με τους 7 συντρόφους του, πρώτα προσκαλώντας μας από έξω στο φουαγέ με τον διονυσιασμό του λαϊκού σώματος και θεάματος και μετά μεταφέρνοντας μας μέσα σε μια σκηνή όπου άνοιγε χωρίς τελειωμό στον οριζόντιο αλλά και κάθετο άξονα. Εκεί όπου τα σώματα ακόμα και ακίνητα διέσχιζαν τον αέρα σαν τα γλυπτά στις πλώρες των αρχαίων καραβιών. Συναντιόντουσαν σε οποιαδήποτε στάση οπουδήποτε στον χώρο, παίζοντας, συγκρουόμενα, υπερβαίνοντας, διαπερνώντας φαλλικά ή γυναικεία αρχετυπικά σχήματα και με αυτό τον τρόπο σκόραρε το πρώτο 1 – 0 εις βάρος του υπερκινητικού αλλά στην ουσία κλειδωμένου λιμπιντικού σώματος στα τηλεοπτικά σώου.
- Μετά εμφανίστηκε η τρομερή Βαρύτητα και ο επακόλουθος φόβος, αλλά η ομάδα κέντησε ψιλοβελονιά σωμάτων και κρίκων και άφησε να πάρει την ανάσα μας ο θαρραλέος λυρισμός του να ξαποσταίνεις ενώ στηρίζεσαι μόνο σε ένα σημείο εκεί ψηλά στα 10 μέτρα. Το θαυμαστό έγινε αγωγή ηρωισμού, και συγχρόνως ταπεινότητας, δεν πετάς στον αέρα για να είσαι πάνω από τους άλλους αλλά για να προσκαλέσεις τους άλλους. Και ο Καμίλο γελούσε, ανάποδα στα 5 μέτρα πάνω από την γη.
- Μα αμέσως ξαναεπιτίθονται, το Λίπος του θαυμαστού συνοδευόμενο από τον ήχο του τςςςς που έκανε ένας θεατής πίσω μου που είχε μπερδέψει την παράσταση με το Μεντράνο που κάποτε έπαιζε πιο κάτω, τα ακροβατικά και το απόλυτα οργανωμένο σώμα μπλέκουν στα γλιστερά δίχτυα τους μερικούς από τους 8 μαχητές μας. Αλλά τότε αυτοί δεν έχουν ξεχάσει το Νόημα, βγάζουν ο καθένας ένα κομμάτι από την καρδιά τους τα ενώνουν και αυτό τους οδηγάει ψηλά, διαφεύγουν από τους κύκλους των αγγέλων που δεν φτάνουν για να εγκλωβίσουν κανέναν, τα σώματα τους κατάφεραν και συγκρατήθηκαν με μυστικούς κόμπους από τα λυμένα σχοινιά, η γη δεν τους κράτησε χαμηλά σαν ζώα.
- Και μετά; Μετά μέσα από το σκοτάδι του κοινού ξεπροβάλει η Κριτική, έχει το πρόσωπο του Λάμπαν ή όποιου διάολου καθηγητή χορογραφίας ή ανταγωνιστή χορογράφου και κρατάει μια ζυγαριά και αρχίζει να φορτώνει κατηγόριες ακονισμένες στο αμόνι των γραφειοκρατικών κανόνων χορογραφίας « χρησιμοποιήσατε τα αντικείμενα και τον λόγο για να εκβιάσετε νόημα καθώς οι κινητικοί σας συνδυασμοί ήταν απλοϊκοί και χωρίς εσωτερική ενότητα, τα ακροβατικά σας κατάφορτα από εμπειρία δεν έκρυβαν τον φόβο σας για οτιδήποτε αιφνίδιο, η δομή των επιμέρους μερών επαναλαμβανόμενη, τώρα ένα ομαδικό, τώρα ένα σόλο, τώρα ένας μονόλογος κλπ». Ο Καμίλο και ίσως ένας δυο άλλοι προσπαθούν να ισορροπήσουν βάζοντας στην ζυγαριά το «μα όλοι αυτό κάνουν, και οι Σεξ ντε λα Μπεεε και η Ανν ντε Κατεργάρ» αλλά αυτό δεν φτάνει, συγχρόνως από δίπλα (είχαν να παλέψουν και ενάντια του) το σύστημα επιχορηγήσεων ψιθυρίζει «...αυτό που μετράει είναι τα εισιτήρια, βάλτε και άλλα ακροβατικά, βάλτε και άλλα ακροβατικά, θα επιχορηγούνται μόνο ομάδες που μπορούν να παίξουν στο σύστημα της ελεύθερης αγοράς» και είναι κρίσιμη η στιγμή γιατί αν, αν ο Καμίλο χάσει, εγώ θα πέσω στα μάτια των παιδιών μου που τα έφερα αφού αυτά μόνα τους είχαν ήδη αποφασίσει ότι Χορός είναι η έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων.
Αλλά εκεί την τελευταία στιγμή, ο Καμίλο κοιτάζει γύρω του και γκραααν βζουουμ έρχεται προς βοήθεια κουβαλώντας μια σκάλα η υπόλοιπη ομάδα. Η μόνη σταθερή συλλογική απόπειρα δημιουργίας στον Ελληνικό χορό, ερασιτέχνες μαζί με επαγγελματίες, ρακένδυτοι και πολύχρωμοι, σώματα φτιαγμένα στο δρόμο και σε στούντιο της Νέας Υόρκης, τους συναντάς σε πορείες και σε σκηνές θεάτρων. Η σκάλα τους θαρρώ πως είναι η ονειροδρόμος σκάλα του Αγ. Ιωάννη του Σιναϊτου και δεν φαίνεται να στηρίζεται πουθενά, υψώνεται προς τον ουρανό, και στέκονται σε κάθε σκαλί της, ο Γιώργος Αμέντας σε αυτο της Ησυχίας, η Παυλίνα Ανδριοπούλου στο της Ταπεινοφροσύνης, ο Βασίλης Δημάς στης Διακρίσεως, ο Χριστόφορος Μακατσώρης στης Υπακοής, η Χρυσάνθη Μπαδέκα στης Αγρυπνίας, η Μαρία-Λουίζα Παπαδοπούλου στης Προσευχής, η Χριστίνα Σουγιουλτζή στης Μετανοίας και όλοι μαζί τα ανεβαίνουνε ένα ένα και προσπαθούν να τον τραβήξουν. Από κοντά τραβάνε ψηλά και οι μικροί μαθητές μου, την επομένη ημέρα όταν όλοι μαζί συζητήσαμε στην τάξη για την παράσταση, η 12χρονη Δάφνη μας εξήγησε ότι η λέξη ακροβατικά ετυμολογείται από το σώμα που βαδίζει στα όρια του και ο 12 χρονος Άγγελος εξερράγη «ναι ήταν χορός». Όλοι, μαζί και εμείς τείνουμε το χέρι στον Καμίλο για να τον βγάλουμε από την δύσκολη θέση που μπορεί να πέσει (μα πέφτει ο Καμίλο;) μαζί με τον Νέο Ελληνικό Χορό. Θα το πιάσει να πιαστούμε και να απογειωθούμε αφήνοντας στην ζυγαριά τα βάρη; (ερωτηματικό αλλά εγώ είμαι σίγουρος).
Η αξία μιας παράστασης τέχνης δεν εκταμιεύεται μέσα στο παροδικό τώρα μιας μοναδικής θέασης (αυτό το απαιτούμε μόνο στα καταναλωτικά προϊόντα) αλλά στο συνεχές της γενικότερης παρουσίας. Η σημαντικότητα της ομάδας χορού Κι όμως κινείται έγκειται στο σπάνιο γεγονός να έχουμε στην χώρα μας μια ομάδα χορού που ενώ δουλεύει με εναέρια χορογραφία ταυτόχρονα αγωνίζεται να αποφύγει τον κομφορμισμό του καταναλωτικού θαυμαστού που συνοδεύεται με αυτή την τεχνική γνώση. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτό που ξεκίνησε με την Τρίσα Μπράουν στο “Man walking down a building” ήταν η επέκταση του ανθρώπινου σώματος και της αντίληψης μας γι’ αυτό, τώρα πια έχει καταντήσει θέαμα που συνοδεύει τον (άλλο) Δάντη στα μπουζούκια για να παραγγείλουνε και φαγητό.
Πριν από την χώρα μας το ΔΝΤ πήγε στην Αργεντινή, και μάλλον έτσι μας ήρθε ο Καμίλο πριν από την Πάτυ. Σκέφτομαι ότι αν και στην Αργεντινή είχαν αυτή την εθνική ρητορεία της επιτυχίας των καλλιτεχνών τους στο εξωτερικό σαν απόλυτο μέτρο ικανότητας (η οποία στην χώρα μας είναι ανάμνηση των προσπαθειών των Ελλήνων αστών του εξωτερικού να κυριαρχήσουν στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας έναντι των ντόπιων αγωνιστών το ‘21) θα πρέπει να κάνει και εκεί αίτηση για επιχορήγηση, με την επιτυχία που έχει εδώ θα του έδιναν κάθε χρόνο. Αλλά ξέχασα, το ΔΝΤ κόβει τις επιχορηγήσεις και η Αργεντινή δεν έχει φτιαχτεί σαν έθνος πάνω σε μια αρτηριοσκληρωτική φαντασίωση των άλλων.
Κοιτάζω τον Καμίλο, τον θυμάμαι βλάσφημο αυτοειρωνευόμενο κλόουν να παίζει στον πεζόδρομο κάτω από την Ακρόπολη και σκέφτομαι τι ωραία κοινότητα έχει φτιαχτεί γύρω του, μετά σκέφτομαι σε μια εκπομπή του Γιατζουτζακη στην ΕΤ, έναν Αφρικανό με βαθειά φωνή άλλα άπταιστα ελληνικά να λέει «εμείς οι ξένοι και οι Έλληνες μαζί θα αντιμετωπίσουμε την κρίση».
Κωνσταντίνος Μίχος
ΥΓ.
1) Όχι, όλα δεν απογειώθηκαν. Είμαι σίγουρος ότι πολύ θα άρεσε στον Captain Beefheart ή τον Robert Frith να έπαιζαν μουσική στην παράσταση. Και θα κερδίζαμε ότι θα ενθάρρυναν τους ντόπιους κιθαρίστες να τολμήσουν να παρατήσουν τον τουρισμό της fusion μουσικής, ενός ιστορικά μεταβατικού στάδιου αποδοχής και σύνδεσης διαφόρων πολιτιστικών ειδών, συνήθως υπέρ του κυρίαρχου. Η μουσική, όταν αυτοπεριορίζεται να μεταφέρει απλά την μελωδία ενός ρεμπέτικου στην ηλεκτρική κιθάρα, μένει πίσω σε μια παράσταση για την επίγεια κόλαση και τον παράδεισο που μπορούμε να φτάσουμε μόνο αν Πιστέψουμε.
2) Και μια παρατήρηση, για το χιλιογδαρμένο θέμα της κριτικής. Αυτό εδώ δεν είναι ένα κείμενο που παριστάνει το αντικειμενικό, πέρα από τόπο, χρόνο και ιδεολογία. Αυτό ήταν που πρωτοανακάλυψαν οι σοφιστές, ένα κείμενο είναι ένα κείμενο που μιλάει πρώτα για τον εαυτό του. Αυτό εδώ είναι ένα κείμενο που φανερά κουβαλάει την ιστορία μου, την ιδεολογία μου. Ναι χαίρομαι να υπάρχει μια ομάδα που δουλεύει κοινοτικά, δουλεύει τα όρια και τις περιπέτειες του σώματος κονταροχτυπούμενη με τον φανφαρονισμό η την αυταρέσκεια που ταυτίζονται με τον χορό και προσπαθεί να συνδέσει το χωροχρόνο μας με την ιστορία της τέχνης, ποια άλλη εκδοχή της Θείας Κωμωδίας αρχίζει με την ιστορία του Μήτσου που πήγε σαν τουρίστας στην κόλαση αλλά τον κορόιδεψαν και τον κράτησαν σαν μετανάστη; Και ποιό άλλο τσίρκο μας σηκώνει από την θέση μας χωρίς να ξεχάσουμε την κόλαση γύρω μας;
6 / 3 / 11
