ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟ

Μία Αμερικανίδα φίλη. Στέφανι Μάχερ





Η Αμερικανίδα χορογράφος Στέφανι Μάχερ βρέθηκε στην Αθήνα για να παρουσιάσει την Κυριακή, 4 Νοεμβρίου, στην ημερίδα το Σώμα σε Κρίση, η οποία διοργανώνεται από τον σύνδεσμο υποτρόφων του ιδρύματος Α. Ωνάσση, την προσωπική της πορεία από την ακτιβιστική σκηνή χορού του Σαν Φρανσίσκο στη Γερμανία και στην Ponderosa, μια απόπειρα καλλιτεχνών να συμβιώσουν σε μια αυτοδύναμη καλλιτεχνικά, διατροφικά και ενεργειακά κοινότητα.



Δασκάλα; Χορογράφος; Χορεύτρια; πώς θα περιέγραφες τον εαυτό σου;
Αυτοσχεδιάστρια.

Πώς μεγάλωσες; Περιέγραψέ μας μόνο με λέξεις αυτόνομες.
Συγχέοντας, αιώνια ηλιοφάνεια, πολιτισμικό σοκ, η Δύση, γη των πρωτοπόρων, ανάμεσα σε άκρα, εξαρτημένος χίπις πατέρας, πατριός καθολικός στρατιωτικός, Ανατολική Ακτή, Δυτική Ακτή, εξακολουθώ, κάτι βαρύ, μία πλευρά οικογένειας, αγκαλιάστηκα, μια άλλη οικογένεια...

Ποιοι άνθρωποι επηρέασαν τη ζωή σου;
Η Sasha Wolf, λεσβία, ιδιοκτήτης γκαλερί στη Νέα Υόρκη, μου δίδαξε λογοτεχνία. Ο Keith Hennessey, περφόρμερ  Κουίαρ καλλιτέχνης, με δίδαξε πώς να είσαι ένας ακτιβιστής και παγανιστής. Ο Malcomn Χ μου μίλησε για το ρατσισμό, η Πάτι Σμιθ μου έμαθε για την ποίηση στη μουσική. Η Sarah Stack House - χορεύτρια του Limon, μέντοράς μου ο Uli Kaiser - σύντροφος της ζωής μου, με εμπειρίες από την σκηνή των καταλήψεων στο Βερολίνο, με δίδαξε έναν τρόπο ζωής «κάν’ το μόνος σου».·Ο Γιόγκι Bhajan με δίδαξε κουνταλίνι γιόγκα, ο Steve Paxton με δίδαξε contact improvisation...

Γιατί χορό;
Διάλεξα το χορό, γιατί με σύγχυζε εντελώς. Ποτέ πριν δεν είχα τόσες πολλές ερωτήσεις σχετικά με ο,τιδήποτε άλλο. Με θεράπευσε και έχτισε την κατανόηση μου για τον κόσμο. Άρχισα αρκετά αργά (στο κολέγιο) και σκέφτηκα ότι όπου κι αν με οδηγούσε, ήταν αυτό που χρειαζόμουν.

Πώς είναι η σκηνή του χορού στο Σαν Φρανσίσκο; 
Πήγα στο Σαν Φρανσίσκο το 1989 και έφυγα το 1998… Η σκηνή του χορού στο Σαν Φρανσίσκο αναπτύσσεται μέσα από την σκηνή της Κουίαρ τέχνης. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 υπήρχε ένα είδος σεξουαλικής επανάστασης, λόγω του ακτιβισμού γύρω από τους ανθρώπους που ήταν φορείς του HIV, σχετικά με τη σεξουαλικότητα και το ασφαλές σεξ. Αυτό επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τους χορευτές και τους παραγωγούς εκείνη την εποχή.
Οι χώροι εκτός των μεγάλων εμπορικών σκηνών ήταν απαραίτητοι για να δείξουν όλα αυτά τα ριζοσπαστικά έργα χορού που σχολίαζαν κάποιους «άλλους τρόπους να υπάρχεις στον κόσμο». Αυτοί οι χώροι έχουν περάσει τώρα στα χέρια της επόμενης γενιάς και υπάρχει ένα άλλο κύμα τώρα, νέων καλλιτεχνών που είναι εξοργισμένοι με την οικονομική κρίση και την τρομοκρατία που συνεχίζεται και μετά την οκταετία του Μπους. Κι ακόμα, όπως φαίνεται, υπάρχουν πολλές μικρές συλλογικότητες που ξεφυτρώνουν και είναι φρέσκες, ενημερωμένες, άγριες και προκλητικές.

Τι είναι η Ponderosa; 
Η Ponderosa είναι ένας Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός που οργανώνει φεστιβάλ, εργαστήρια και ένα πρόγραμμα κατάρτισης για τους νέους επίδοξους επαγγελματίες στον τομέα του χορού και άλλων παράλληλων μορφών τέχνης. Για πολλούς, είναι ένα προσωρινό σπίτι, μια πύλη προς το Βερολίνο. Κι ακόμα, είναι ένα παλιό αγρόκτημα κοντά στα πολωνικά σύνορα. Η Ponderosa είναι ένα τμήμα της συλλογικότητας Gut-Stolzenhagen, που αριθμεί ανάλογα με τις φάσεις της, 35-60 μέλη, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Ο στόχος της είναι να συνεχίσει να εν-σωματώνει ιδέες αλλαγής και δημιουργικότητας στις δομές ανάπτυξης του τόπου. Επίσης, πολύ σημαντική διάσταση είναι η ενθάρρυνση καλλιτεχνών, προκειμένου να κατανοήσουν τι είναι αυτό που ψάχνουν!
Η Ponderosa λειτουργεί υπό την καθοδήγησή μου, ως καλλιτεχνικής διευθύντριας και του Uli Kaiser, ως διαχειριστή. Κάθε σεζόν, μια ομάδα συναδέλφων αναλαμβάνουν την ευθύνη να διδάξουν και να συζητήσουν τα άμεσα καλλιτεχνικά τους σχέδια, αποδεικνύοντας πόσο ανοιχτός είναι ο αυτοσχεδιασμός ως μορφή που μπορεί να περιλαμβάνει δομές μη ιεραρχικής μάθησης και πρακτικής.

Περιέγραψε μια εικόνα από την Ponderosa
Άνθρωποι στη βεράντα ώρες ολόκληρες μέσα στη νύχτα. Μια φωτιά, άνθρωποι χορεύουν γυμνοί στη βροχή και οι αίθουσες πρόβας γεμάτες ήχους και κινήσεις, πράγματα που δεν μπορείς να καταλάβεις αν δεν είσαι εκεί μαζί τους.

Πώς βλέπεις το μέλλον των παιδιών σας;
Νομίζω ότι τα παιδιά μου είναι απίστευτα τυχερά, επειδή έχουν βιώσει ένα κοινοτικό τρόπο ζωής, τον αυτοσχεδιασμό και την καλλιτεχνική δημιουργία, έχουν ζήσει παράξενους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που ζουν στο σπίτι μας και στήνουν περίεργες παραστάσεις. Και ταυτόχρονα έχουν βιώσει την αντίθεση του να τα ζουν όλα αυτά μέσα ένα πολύ συντηρητικό χωριό της Ανατολικής Ευρώπης, σε μια από τις περιοχές της Γερμανίας που πεθαίνουν. Δεν υπάρχει τίποτα εδώ. Έτσι ελπίζω ότι στο μέλλον τους θα συνειδητοποιήσουν ότι τα πάντα είναι εφικτά.

Προκλητική τέχνη;
Σκέφτομαι ότι συνήθως είναι περισσότερο απαραίτητα στον καλλιτέχνη που την κάνει από ό,τι στο κοινό. Θεωρώ ότι επίσης υπάρχει μια ευθύνη να εκπαιδεύσουμε το κοινό μας, έτσι ώστε να μπορεί να καταπιεί αυτή την προκλητική τέχνη και όχι να απομακρυνθεί απ’ αυτήν. Να μπορεί τουλάχιστον να προσδιορίσει το «γιατί» κάποιος θέλει να δείξει ένα έργο προκλητικής τέχνης.

Πολιτική έκφραση και χορός;
Θεωρώ ότι το σώμα είναι πολιτικό. Η έκθεσή μας στην αλήθεια είναι πολιτική και πολύτιμη. Ριψοκινδυνεύοντας, δείχνοντας την ανάληψη κινδύνων και κάνοντας το κοινό να συμμετέχει σ’ αυτόν το διάλογο, αυτό είναι επίσης πολιτική.
Την ίδια στιγμή, προσφέροντας ελάχιστη διέγερση αλλά ταυτόχρονα κάνοντας τους ανθρώπους να αισθανθούν ποιοι είναι, κάνεις επίσης πολιτική.
Φυσικά, η κυριαρχία του κινηματογράφου δυσκολεύει τους ανθρώπους να επιβραδύνουν τους ρυθμούς τους και να νιώσουν πιο υπαινικτικά μηνύματα, αλλά ο άρτιος, ο καλοφτιαγμένος χορός μπορεί ακόμα να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός.
Υπάρχουν τόσες πολλές δυνατότητες πολιτικής έκφρασης όταν μοιραζόμαστε τις ξεχωριστές προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων, σε σχέση με το σώμα τους, τη σεξουαλικότητά τους και τον κόσμο. Ο χορός μπορεί να είναι ασύλληπτα αποτελεσματικός, γιατί επιδρά στα σπλάχνα του ανθρώπου και ο θεατής μπορεί να νιώσει πάρα πολλά μέσω της εμπειρίας του ταξιδιού άλλων σωμάτων επί σκηνής.

Σου δίνω εικόνες. Είσαι σε ένα δωμάτιο απελπισμένη, περιέγραψε τι κάνεις
Θα διαλογιστώ ή θα κινηθώ.

Μένεις χωρίς δουλειά, είναι πρωί, τι κάνεις;
Δουλεύω στον κήπο, φυτεύω, κόβω ξύλα, καλλιεργώ κάτι -οτιδήποτε, οργανώνω κάτι για να απασχολήσω τον εαυτό μου.

Κάποιος πεθαίνει
Σταματώ να πράττω και μόνο αισθάνομαι, είμαι εκεί που πρέπει να είμαι.

Κάτι που επιθυμούσες, δεν συμβαίνει. Πώς αντιδράς;
Προσπαθώ να απορροφήσω ό,τι πήγε στραβά, να στοχαστώ, προσπαθώ ξανά, κάνω άλλο ένα πείραμα.

Τι είναι πνευματικό για σένα; 
Πνευματικό είναι το να χορεύω, να τρώω τρόφιμα από τον κήπο μου, να κοιτάζω το φεγγάρι, να επιβραδύνω τους ρυθμούς μου, να δημιουργώ δικές μου τελετουργίες, να αναπνέω, να λέω την αλήθεια. Πνευματικότητα είναι η ευσπλαχνία.

Τι είναι αυτό που απεχθάνεσαι στο χορό;
Την αποξένωση. Εξοργίζομαι όταν ένας χορός με αφήνει θυμωμένη, ακόμη κι αν ο καλλιτέχνης πραγματικά σκόπευε να μοιραστεί ή να δώσει, αλλά εγώ τελικά ένιωσα ότι με διαχειρίστηκαν με άσχημο τρόπο.

Τι φέρνεις στο χορό;
Την αίσθηση του εύθραυστου, αυθορμητισμό, χιούμορ, ερωτήσεις και, ελπίζω, ένταξη.

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Μίχο 

αναδημοσιεύτηκε από τον Δρομο της Αριστεράς 3-12-2012